Άγριο κι αν είναι το όραμα καλό είναι το σημάδι.....

Κ΄ένα σάλεμα σάλεψε στα ολόβαθα του νου τους
Και στην καρδιά τους μιά φωνή, κ΄έτσι η φωνή μιλούσε.
«Στρατιώτες και σπαθάρηδες, τουρμάρχες και σεργέντες,
του Λογοθέτη οι σύντροφοι, του βασιλιά οι νομάτοι,
χαρά σ’έσας κι αλλοίμονο σ’ έσας του ξένου διώχτες!
Άγριο κι αν είναι το όραμα καλό είναι το σημάδι.»…


Κωστή Παλαμά, Η Φλογέρα του Βασιλιά, Λόγος Πρώτος.

«Θα πάρω μιαν ανηφοριά,

θα πάρω μονοπάτια,

να βρω τα σκαλοπάτια,

που πάν' στη λευτεριά».

Ευαγόρας Παλληκαρίδης

(Τον έστειλαν στην κρεμάλα οι Άγγλοι 14 Μαρτη 1957, γιατί είθελε, λέει νάναι λεύτερος)

Κυριακή 6 Ιουνίου 2010

Παναγίωτη Κανελλόπουλου: "Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος"


Προσφέρεται από Το Βήμα στους αναγνώστες το πολύτομο έργο του Παναγιώτη Κανελλόπουλου “Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος” για “να φέρει σε επαφή τον μέσο αναγνώστη με την γέννηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού, να ενισχύσει τη γνώση της συνέχειας μας μέσα σε αυτόν και να μας κάνει ικανούς να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του σήμερα”. Ο Ελλαδισμός στην “Ιστορία” του Κανελλόπουλου βλέπει την Ελλάδα του “ανήκομεν στην Δύση”. Το έργο παρουσιαστηκε με φανφάρες και δεκάρικους λόγους. Στο Μέγαρο Μουσικής, όπου έγινε η παρουσίαση της κυκλοφορίας του έργου, παρακολουθήσαμε τους Μολλιερικούς πρωταγωνιστές της ελληνικής πολιτικής ζωής, της διανόησης, του δημοσιγραφικού και του καλλιτεχνικού κόσμου να συναγωνίζονται σε αμετροέπειες και κενολογίες. Ηταν όλοι τους εκεί Ταρτούφοι και Αρχοντοχωρίατες, Μισάνθρωποι και Κατά φαντασίαν…Ηγέτες. Ο σύντροφος Κουβέλης μας το χαρακτήρισε: “Θαυμαστό κτόρθωμα ενός μόνο ανθρώπου, απότιση φόρου τιμής στο ευρωπαϊκό πνεύμα και πολύτιμο δώρο του συγγραφέα για την ουσιαστική γνωριμία της Ελλάδας με το πνεύμα της Ευρώπης και της συμμετοχής μας σε αυτό” (Το Βήμα, 21/5/10). Ο Σαμαράς με πολύ στόμφο και απλοϊκότητα αναρρωτήθηκε: “Πώς μπορεί να είναι κανείς Ευρωπαίος χωρίς να χάνει την Έλληνικότητα του.”. Όλοι τους είδαν στο εργο του Κανελλόπουλο την Ελλάδα του “ανήκομεν στην Δύση”. Ο Ευάγγελος Βενίζέλος με κάποια δειλία έδωσε τις παραγματικές συντεταγμένες του έργου: “Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ήταν πάντα δυτικοκεντρικός και εκλεκτικιστής. Και αυτή η πολύτομη “ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος” είναι ένα έργο δυτικοκεντρικό και εκλεκτικιστικό, ακομη και στην επανεπεξεργασμένη μορφή, δηλαδή ότον ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος τελικώς αποφασίζει να ανοίξει το διάλογο μ’ αυτό που λέγεται Βυζάντιο…”.

Ο Κανελλόπουλος ήταν ένας δυτικοτραφής διανοούμενος που δεν βαφτίσθηκε ποτέ στην κολυμβήθρα του νεοελληνισμού της Ανατολικής Ελληνορθόδοξης Αυτοκρατορίας. Ο Π. Πιπινέλης για το Γεώργιο Β είχε γράψει στη βιογραφία του ότι "ήταν Αγγλος στη ψυχή" το ίδιο ισχύει για τον Κανελλόπουλο. Ο άνθρωπος αυτός ήταν Γάλλος, Γερμανός, Αγγλος, Ευρωπαίος ακόμη και Αμερικανός δεν ήταν 'όμως Ελληνας στην ψυχή. Ανήκε στην Ευρώπη του Καρλομάγνου που θεωρεί τους Ελληνες ανατολίτες μη Ευρωπαίους, μεσογειακές μύγες αμόρφωτες απλοικές, ξένες που ενοχλούν, επιθετικά κουνούπια απο τα έλη.

Η Δύση για την όποια τόσο επαίρεται, απαξίωσε την χιλιετή ιστορία και τον πολιτισμό της Ελληνορωμαϊκής αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης. Η αποτελεσματικότερη ιστορική πλαστογράφηση που επιτεύχθηκε ποτέ, ήταν η μετονομασία αυτής της χιλιετούς αυτοκρατορίας σε "Βυζάντιο"

Γνήσιος φραγκοφορεμένος "ελληνας" είχε ξεχάσει την οργανική σχέση που συνδέει τον ελληνισμό από τα Ομηρικά έπη μέχρι σήμερα. Σπουδασμένος σε ξένα σχολεία με την συστηματική αποσιώπηση του έργου και της προσφοράς των ελλήνων συγγραφέων, όπως όλοι οι δυτικοποιημένοι, θαυμάζε τους Ιταλούς, τούς Γάλλους, τούς Γερμανούς συγγραφείς οι οποίοι είναι άκρως παραμορφωτικοί του ελληνικού πνεύματος.

Το σύγχρονο ελλαδικό κράτος φιλοδοξεί να απεμπολήσει το άμεσο ιστορικό παρελθόν του και την πολιτιστική του ιδιαιτερότητα, προκειμένου να καταστεί ένα μιμητικό αντίγραφο των δυτικοευρωπαϊκών κρατών.Εδώ και εκατόν ογδόντα χρόνια τώρα, ο Ελληνισμός, τραγικά συρρικνωμένος στο ελλαδικό κρατίδιο και με χαμένες τις πανάρχαιες ιστορικές του κοιτίδες, λειτουργεί μόνο προς την κατεύθυνση του εκδυτικισμού του, έχοντας απεμπλολίσει κάθε ενεργό πολιτιστική ιδιαιτερότητα και απογυμνωθεί από κάθε πολιτιστική δυναμική. Φυσικά όπως όλοι οι δυτικοποιημένοι ο Κανελλόπουλος με την 'Ιστορία" του ταυτίζει την Ευρώπη με την Δύση και συνεπώς δεν συμπεριλαμβάνει σ΄αυτήν την ελληνοορθοδοξη Ανατολή. Απλά κατά την συνήθεια των Δυτικών σφετερίζεται προς χάριν της Δύσης τις ρίζες του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού που τον ξεκόβει με τον τρόπο αυτό από την Ελλάδα και τον προσαρτά στην Φραγκιά. Κατά την συνήθεια των δασκάλων του Ευρωπαίων να μη θεωρούν οι Δυτικοί τους Ελληνες ως Ευρωπαίους μετά το τέλος του αρχαίου κόσμου και προ της εισόδου το 1981 στην Ευρώπη του Καρλομαγνου. Οταν γράφει για " Ελλάδα" εννοεί το φραγκοφορεμένο κρατίδιο του σήμερα Για αυτόν και τους ομοίους του η πραγματική Ελλάδα της σκέψης, της αναζήτησης, της δημιουργίας τελείωσε το 526μχ με το κλείσιμο των τελευταίων φιλοσοφικών σχολών της Αθήνας και αναβιώνει στην Δύση. Δωρίζει την Αρχαία Ελλάδα στους Δυτικούς και την αφαιρεί απο τον κορμό του βυζαντινού και νέου ελληνισμού. Αγνοεί την οργανική συνέχεια και δημιουργική εξέλιξη του αρχαιοελληνικού πνεύματος στα αναστήματα των Καππαδοκών, Μάξιμου Ομολογητή, του Ιωάννη Δαμασκηνού, Γρηγορίου Παλαμά και τόσων άλλων. Δεν διδάχθηκε ποτέ ότι στην ελληνορθόδοξη ανατολή έλαβε χώρα η μεγαλύτερη σύντηξη, αυτή του αρχαίου ελληνικού πνεύματος και της χριστιανική πίστης που υιοθέτησε το όνομα Ελληνορθοδοξία για να διαφοροποιηθεί από την Καθολική Εκκλησία της Ρώμης. Θαυμάζει τον Αυγουστίνο που δεν ήξερε ούτε καν ελληνικά, αλλα υποβαθμίζει ή και αγνοεί την προσφορά των πατέρων της Ανατολικής Εκκλησίας που έκαναν την μεγάλη σύνθεση, αρχαίου πνεύματος και χριστιανοσύνης.

Το ερώτημα παραμένει: Ποιος θα αφήσει βαθύτερο στίγμα στην Ιστορία της Ελλάδας: ο Περικλής Γιαννόπουλος που το σώμα του αναπαύθηκε πνιγμένο στα νερά του Σαρωνικού. Ο δολοφονημένος από τους μπόγηδες του δυτικόφιλου Βενιζέλου Ιων Δραγούμης ή ο Παναγιώτης Κανελλοπυλος. Νομίζω ότι η καρδιά της Ελληνικής νεολαίας έχει ήδη αποφασίσει υπερ των δύο πρώτων.

2 σχόλια:

  1. Πιο άκυρο κείμενο για τον Κανελλόπουλο πεθαίνεις. Όχι μόνο αγνοεί τις 260 σελίδες της ιστορίας του Ευρωπαϊκού πνεύματος, που είναι αφιερωμένες στο Βυζάντιο, αγνοεί και όλο το υπόλοιπο έργο του: "Γεννήθηκα στο 1402", "5 Αθηναϊκοί Διάλογοι", "Από τον Μαραθώνα στην Πύδνα", "Ο Χριστιανισμός και η Εποχή μας". Ο Κανελλόπουλος δεν είναι "δυτικοποιημένος φραγκοφορεμένος", αλλά ένας βαθύτατα συνειδητοποιημένος Έλλην, με όλη την ιστορική, φιλοσοφική, λογοτεχνική και πολιτισμική σημασία της λέξης. Και για αυτό αφήνει μέχρι σήμερα το στίγμα του στο πολιτιστικό και πολιτικό γίγνεσθαι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Θα προσπαθήσει να υπερβεί το πρόβλημα της απαξίωσης του βυζαντινού ελληνισμού στην τελευταία γραφή της “ιστορίας”. “Μια βασική διαφορά μεταξύ της παλαιάς και της νέας μορφής του έργου μου αναφέρεται στο Βυζάντιο. Τώρα έδωσα στο Βυζάντιο τη θέση που του αξίζει στην ιστορία του ευρωπαϊκού πνεύματος. Στην πρώτη έκδοση του (1941) του πρώτου τόμου δεν είχα παραχωρήσει στο Βυζάντιο παρά μόνο επτά σελίδες. Αλλά και στη δεύτερη έκδοση (1947) αυξήθηκαν οι σελίδες αυτές μόλις σε δέκα. Τώρα οι δέκα; έγιναν περίπου διακόσιες εξήντα… Χαίρω ότι με την πρόοδο της ηλικίας, έφθασα στην ωριμότητα εκείνη του πνεύματος που μ’ έκανε να μπορώ να αποδώσω δικαιοσύνη στον τόσο βασανισμένο βυζαντινό ελληνισμό.” Παρ’ όλο που ο συγγραφέας φαίνεται να κατανοεί πλέον το ζήτημα της μονομέρειας στις πηγές του ευρωπαϊκού πολιτισμού, και εγκαταλείπει την απόλυτα δυτικοκεντρική οπτική του, πράγμα σημαντικό και συνδεδεμένο με τις γενικότερες εξελίξεις, αυξανόμενης αυτογνωσίας που έρχεται με τα χρόνια, ωστόσο η οπτική του δεν μεταβάλλεται ριζικά. Μερικές σελίδες πιο κάτω επαναλαμβάνει το ίδιο σχήμα για τις προϋποθέσεις του ευρωπαϊκού πνεύματος: “Το αρχαίο ελληνικό πνεύμα έδωσε στο νεώτερο δυτικό κόσμο το αντικειμενικό μέτρο του ωραίου, του αγαθού και της αλήθειας. Η ρωμαϊκή πολιτειακή παράδοση και νομοθεσία έδωσε την έννοια του οργανωμένου κράτους και το συστηματοποιημένο δίκαιο… Ο Χριστιανισμός έδωσε την αγάπη και την πίστη ως υποκειμενικές συγκινήσεις και χάρισε γενικότερα στον Ευρωπαίο άνθρωπο την υποκειμενική ψυχή. Οι βόρειοι λαοί έδωσαν το ακμαίο τους αίμα και την παιδική τους φαντασία.” Όπως διαπιστώνουμε δεν υπάρχει κάποια βυζαντινή ή ορθόδοξη συνιστώσα στην διαμόρφωση του ευρωπαϊκού πνεύματος. Και γι αυτό “ο πρώτος Ευρωπαίος” κατά τον Κανελλόπουλο είναι ο Αυγουστίνος. Ο Αυγουστίνος που δεν γνώριζε ελληνικά και έτσι αγνοούσε τις θεωρητικές διεργασίες που συντελούνταν στον εκχριστιανισμένο ελληνικό κόσμο, κόσμο με μακραίωνους εθισμούς στους προβληματισμούς και τις απαιτήσεις της ελληνικής φιλοσοφίας. Αποκλείει και πάλι τον ελληνισμό και αυτό που λέγεται ανατολική εκδοχή της Ευρώπης. Ξεχνά ότι η Αρχαία Ελλάδα επιβίωνε στους κόλπους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αυτού του καταπληκτικού και πολύπλοκου πολιτικού οικοδομήματος και το εξαιρεί απο την ευρωπαϊκή ιστορία. Η θέσεις του δεν θα ήταν σκανδαλώδεις, αν ήταν αληθινές. Στηρίζονται όμως σε ορισμένες συντμήσεις και σε λιγότερο ή περισσότερο αυθαίρετες εκτιμήσεις και παραγνωρίζουν μια σειρά ιστορικών στοιχείων που είναι όμως καλά τεκμηριωμένα.

      Διαγραφή