Ο Άνθρωπος της Χρονιάς

Μετά από πολλές σκέψεις,αναζητήσεις, γράφοντας και ξαναγράφοντας, δυσκολευόμενοι να διαλέξουμε μεταξύ Βέλτσου ή Δήμου, Μπουκάλα ή Μαναδραβέλη τελικά αποφασίσαμε.

Ο τίτλος του ανθρώπου της χρονιάς που μας πέρασε ανήκει δικαιωματικά στον Νίκο Δήμου. Είναι ο άνθρωπος που είναι λίγο δήθεν, παρουσιάζεται σαν κάτι, λέει πολλά και καλά αυτονόητα πράγματα και όταν λέει κάτι πέρα από το αυτονόητα λέει κοτσάνες, πετάει πέτρες και ρίχνει μολότοφ. Συγγραφέας, ποιητής, φιλόσοφος, δημόσιος διανοούμενος, ξερόλας είναι το αρχέτυπο του ρωμαλέου διανοητή που θα αλλάξει τον κόσμο. Αν βέβαια οι κοτσάνες που πετάει έχουν αυτή την μεταφυσική ιδιότητα;

Από την εποχή του αλήστου μνήμης "Σχέδιο Ανάν" μας είχε εντυπωσιάσει με την δύναμη της σκέψης του και το βάρος των επιχειρημάτων του. Πραγματικός μπεχλιβάνης της ανάγνωσης διάβασε και τις 9000 σελίδες του και "είδεν ο Δήμου ότι καλόν".

Θεωρώντας την δική του αντίληψη του κόσμου σαν την μόνη έγκυρη παρουσιάζεται σαν κατήγορος, εισαγγελέας, ένορκος.

Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα ο κ. Δήμου θα ήταν απλώς γραφικός. Εδώ όμως στην χώρα του "ανθ' ημών Γουλιμής..."όπου

"εμείς λοιπόν οι Νεοαρχαίοι Έλληνες, οι Ευρωπαίοι της «καθ' ημάς Ανατολής», οι δραχμοβίωτοι του ευρώ, ανασφαλείς, περιδεείς, αγχωμένοι, καταχρεωμένοι, αντιμετωπίζουμε το μέλλον"

Ο κ. Δήμου αναμασά μεταπρατικά και μεταφέρει επιλεκτικά αλλογενή ευρήματα περιτυλίγοντάς τα με μια κοινότοπη πολιτική πρακτική και τα πουλάει σαν "παραγωγή σκέψης"

"Η χώρα παραπαίει και οι αιτίες είναι τόσο πολλές που δεν αρκούνε σελίδες για να τις καταγράψεις. Όλη η παθογένεια των τελευταίων δεκαετιών, σαν κακό σπυρί, μάζεψε, μάζεψε πύον - και έσπασε."

Η κομματική τρομοκρατία, η απολυταρχία των δημόσιων διανοουμένων που εξύβριζαν, χλεύαζαν, συκοφαντούσαν τους βοσκούς, τους κηπουρούς και του καπετάνιους στον αγώνα για το βιβλίο αίσχος, η απάτη του Πανεπιστημιακού "ασύλου" και η φενάκη του διαλόγου που για 35 χρόνια κατατρώει τις σάρκες της χώρας δεν τον απασχόλησαν ποτέ.

Υπέρμαχος του κράτους δικαίου και των θεσμών λοιδορεί τους πάντες και τα πάντα

" Η χώρα πληρώνει καθυστέρηση αιώνων. Από τη φεουδαρχία του Βυζαντίου και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πέρασε απότομα στη σύγχρονη εποχή, ανέτοιμη, με εισαγόμενους θεσμούς και νόμους. Δεν απέκτησε ποτέ αστική τάξη, δεν έζησε την Αναγέννηση, τη Μεταρρύθμιση, τη Γαλλική Επανάσταση, δεν διαμόρφωσε κοινωνία πολιτών. Μαζί της φόρεσαν την περικεφαλαία της Συνέχειας (κατευθείαν απόγονοι των αρχαίων), το ζουρλομανδύα της καθαρεύουσας (130 χρόνια γλωσσική σκλαβιά) και το κοστούμι του Ευρωπαίου. Όλα έγιναν βεβιασμένα και λίγο στη ζούλα - όπως η είσοδός μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και (ακόμα περισσότερο) στην ΟΝΕ."

Πήγανε περίπατο τα ωραία και μεστά που έγραφε τότε, 'όταν έριχνε την χολή του μιγάδα κατά του μακαριστού Χριστόδουλου.

"Όμως η σημερινή Ελλάδα δεν τελεί υπό κατοχή. Διαθέτει και πολιτική ηγεσία και όλους τους θεσμούς μιας σύγχρονης δημοκρατίας: πρόεδρο,κυβέρνηση, κοινοβούλιο, κόμματα, δικαστήρια, Τύπο."

Όταν έφθασε ή ώρα που η δικαιοσύνη αποφάσισε να στείλει φυλακή τον φίλο του πρώην πρύτανη του Παντείου Μεταξόπουλο. Ο κ. Δήμου ξέχασε την ευρωπαϊκή του ρεντιγκότα και το κράτος δικαίου. Έβγαλε το τουρμπάνι του μουλά του προοδευτισμού. Φόρεσε τα Βαλκανικά τσουράπια του. Αναγόρευσε τον εαυτό του σε δικαστή και μας έριξε το γεμάτο σαθρότητα:

«Γνωρίζω τον Αιμίλιο Μεταξόπουλο επί 25 χρόνια και τον γνωρίζω καλά. Θεωρώ εντελώς απίθανο να είναι ένοχος υπεξαίρεσης. Αμέλειας ναι. Άλλωστε, τι δουλειά έχουν οι φιλόσοφοι να διαχειρίζονται χρήματα και να υπογράφουν εντάλματα…».

Φαίνεται! Στην Ευρώπη του διαφωτισμού η ιδιότητα του φιλόσοφου θεωρείται ένα είδος συγχωρητήριου για τον πρώην πρύτανη του Παντείου.

Αυτό που βοήθησε να τον ονομάσουμε άνθρωπο της χρόνιας ήταν το παρακάτω κομμάτι βαθιάς διανόησης:

"Ο θάνατος του Αλέξη ήταν η αφορμή. Ποιες ήταν οι αιτίες; Η τριτοκοσμική καθυστέρηση της χώρας, η περιθωριοποίηση των νέων, η απίθανη μουσειακή παιδεία μας (19ος αιώνας: αποστήθιση και απομνημόνευση!), ο αυταρχισμός, η φαυλότητα και ανικανότητα του κράτους, η ατιμωρησία των πάντων;"

Για όλα φταίει η παιδεία, του έχει κάτσει στο στομάχι η απόσυρση του βιβλίου αίσχους, η αποστήθιση και η απομνημόνευση. Οι αγωνιστές του 114 θα ήταν από άλλο ανέκδοτο. Φαίνεται η αποστήθιση και η απομνημόνευση του 60 ήταν καλής ποιότητας. Μέσα στις βίαιες συγκρούσεις του τότε δεν είχε σπάσει ούτε μία βιτρίνα στην Πανεπιστημίου και στην Σταδίου. Εποχή που η καταστολή δεν καταλάβαινε και πολλά πράγματα από δικαιώματα και σχετικές παρλαπίπες. Αν δεν πιστεύει! Ας ρωτήσει τον Φαράκο ή τον Καρκαγιάννη ή το Θεοδωράκη να του πουν. Η "απίθανη μουσειακή παιδεία μας". Εδώ το χολερικό φωτισμένο κολεγιόπαιδο αρλουμπολογώντας έχει ξεπεράσει τον εαυτό του. Την δεκαετία του 60 το Δημόσιο Σχολείο ήταν πανίσχυρο. Οι μαθητές του σάρωναν το βραβεία της Μαθηματικής Εταιρείας και περνούσαν στα Πανεπιστήμια με το σπαθί τους. Τα ιδιωτικά, Λύκειο Μακρή, σχολή Μωραΐτη, Μαρούδα, Λαζαροπούλου, Τυχόπουλου ήταν το καταφύγιο των ανικάνων και των ηλιθίων που έπρεπε να δώσουν απολυτήριες εξετάσεις ώστε τα απολυτήρια τους να είναι ισότιμα των απολυτηρίων του Δημοσίου. Όσον αφορά το Αμερικάνικο Κολέγιο Αθηνών, από ότι μου λένε οι παλαιότεροι, απλά ξέρανε ότι υπάρχει. Το μόνο που ζήλευαν ήταν το γήπεδο μπάσκετ με το παρκέ που όμως δεν το έσωζε από την ομάδα του 10ου.

Γράφει και διαβάζει πολλά και πολύ. όπως βρήκε αυτά που αναλογίζεται ο Δάντης:

"Στη Θεία Κωμωδία αναλογίζεται τη χώρα του, την Ιταλία, και γράφει

Αhi, serva Italia, di dolore ostello, / nave sanza nocchiere in gran tempesta, / non donna di provincie, ma bordello!

(Ωιμέ, σκλάβα Ιταλία, κατοικία του πόνου / καράβι χωρίς τιμονιέρη σε μεγάλη τρικυμία / όχι κυρία στον τόπο σου, μα μπουρδέλο!)"

Κάπου μέσα στους χιλιάδες τόμους της βιβλιοθήκης του να ψάξει και να βρει την φράση του ανώνυμου συγγραφέα που αποθησαύρισε ο Κανέτι:

"23 Αυγούστου 1939 (δηλαδή μια εβδομάδα πριν ξεσπάσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος). Δεν μπορεί να γίνει πια τίποτα. Αλλα αν ήμουν στ' αλήθεια συγγραφέας, θα έπρεπε να μπορούσα να εμποδίσω τον πόλεμο"

ή το σχόλιο του Ενρίκε Βίλα-Μάτας:

"Η υπερηφάνεια του σημερινού συγγραφέα συνίσταται στο να έρθει αντιμέτωπος με τους απεσταλμένους της καταστροφής και να τους καταπολεμήσει μέχρι θανάτου, ακριβώς για να μην αφήσουν την ανθρωπότητα στα χέρια του θανάτου, για να μπορεί ένας συγγραφέας να αποκαλείται συγγραφέας"

Αν δεν μπορέσει να τα βρει ας περιοριστεί να παίζει τον μαστροπό, λόγω ηλικίας δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο, στην χώρα μας που τόσο αυτάρεσκα και με οίηση ονομάζει μπουρδέλο. Και ας χαίρεται τον τίτλο «άνθρωπος της χρονιάς».

Αυτό τουλάχιστον θα μείνει....